اهمیت توجه به اختصاص زنگ تفریح و فعالیت در برنامه کلاسی کودکان و فراهم کردن شرایطی برای فعالیت و تحرک بدنی بیشتر در این مقاله بیان شده است. همچنین در این مقاله به شما راه‌هایی پیشنهاد داده شده است تا به کمک آن‌ها، فعالیت بدنی کودکان خود را افزایش دهید.

در این مقاله به پرسش شما دراین‌باره که چرا و چگونه ورزش کنیم، پاسخ داده خواهد شد.

همه‌ی کودکان کلاس دوم در کلاس معلمی به نام شانون ساونا درحالی‌که به ویدئوهای یوتیوب توجه می‌کنند، از جایشان بلند شده‌اند، دست‌هایشان را تکان می‌دهند، می‌پرند و پاهایشان را به زمین می‌کوبند. این کودکان، نمونه‌ای از کودکان وحشی‌شده نیستند؛ این کار آن‌ها، روشی است که دانش‌آموزان مدرسه‌ی ابتدایی Red Hawk در شهری در ایالت کلرادو امریکا، به کمک آن خود را برای درس‌های ریاضی و علوم آماده می‌کنند.

بنا بر نظر این معلم:

«اگر دانش آموزان برای مدت‌زمان طولانی‌ای بنشینند، به اندازه‌ کافی درگیر فضای درسی نمی‌شوند و برخی نیز به طور کامل از فضا خارج می‌شوند. حرکت کردن، بهترین راه برای دادن یک وقفه و استراحت به مغز است. در این صورت هنگامی که دوباره زمان تمرکز کردن می‌رسد، کودکان، بهتر می‌توانند در بحث‌ها شرکت کنند و وظایفشان را در کلاس انجام دهند.»

پس از سال‌ها دادن زنگ تفریح و فعالیت در ساعت کلاسی و جا دادن تمرین‌های بدنی در برنامه‌های آموزشی، مدرسه‌ها، خانواده‌ها و سیاست‌گذاران بالاخره در حال جا دادن فعالیت بدنی و زمان بازی و ورزش در روزهای مدرسه هستند. به این دلیل که مطالعه‌های فراوان نشان داده‌اند که ورزش به توانایی‌های کودکان در کلاس بسیار کمک می‌کند و فراتر از این، دانشمندان علوم اعصاب متوجه شده‌اند که فعالیت فیزیکی، مغز کودکان را برای یادگرفتن آماده می‌کند.

چرا دادن زنگ تفریح و فعالیت هنگام برنامه آموزشی بسیار کارآمد است

آکادمی آمریکایی متخصص امراض کودکان (AAP) نیز از این برنامه جانب‌داری کرده است. این آکادمی اظهار داشته است که هر کودکی حق و نیاز به این زنگ تفریح و فعالیت را هنگام یادگرفتن دارد. اندرو گارنر، متخصص کودکان در کلیولند و کارشناس در زمینه پیشرفت نخستین مغز کودکان می‌گوید: «بسیاری از مدرسه‌ها فکر می‌کنند با گذاشتن زمان بیشتر بر روی مباحث دانشی، می‌توانند نتایج تست‌ها را رضایت‌بخش‌تر کنند؛ درحالی‌که در واقعیت، این زنگ تفریح و فعالیت است که فرصتی را برای مغز فراهم می‌کند که درحالی‌که بخشی از آن استراحت می‌کند، بخش دیگر درحال‌توسعه و پیشرفت باشد.»

دلیل دیگری که بر اساس آن می‌توان گفت ورزش کردن کاری بی‌نظیر است، شانسی است که برای کودکانی که در کلاس خیلی دیده نمی‌شوند، فراهم می‌کند تا بدرخشند. گارنر دراین‌باره می‌گوید: «اگر شما در بعضی از مباحث مشکل داشته اما در کلاس ورزش عالی باشید؛ این خود دلیلی بر آمدن دوباره به مدرسه است».

در حال حاضر بسیاری از مدرسه‌ها در حال وارد کردن برنامه‌هایی جهت به حرکت واداشتن کودکان در زمان برگزاری کلاس هستند. در نیویورک، استادان یوگا به کلاس‌های کودکان می‌روند تا به آن‌ها یاد بدهند که چگونه بدن خود را کش‌وقوس بدهند. در پاییز گذشته در شیکاگو، تمامی مدرسه‌های دولتی ابتدایی، در روز حداقل بیست دقیقه زنگ تفریح و فعالیت داشته‌اند. آنه لیون برگر که مدت‌ها در زمینه بهتر شدن وضعیت کودکان در سیستم مدرسه‌های دولتی تلاش می‌کند می‌گوید: این قدمی بزرگ است؛ بسیاری از مدرسه‌ها این زنگ تفریح و فعالیت را برای دهه‌ها یا حتی هرگز نداشته‌اند.

بدن‌های قوی، مهارت‌های هوشیار

گارنر می‌افزاید: «برای به حداکثر رساندن سلامت ذهنی و جسمی،کودکان باید حداقل یک ساعت در روز زنگ تفریح و فعالیت داشته باشند (که می‌توانید آن را تقسیم کنید). داشتن این زمان در برنامه روزانه وزن کودک را کنترل‌شده نگه می‌دارد، استرس را از او دور می‌کند و به او در بهتر خوابیدن کمک می‌کند.

ورزش‌های ایروبیک، یوگا و هنرهای رزمی نیز می‌توانند کنترل شخصی و حافظه‌ی فعال کودک شما را تقویت کنند و او را به فردی منعطف و حل‌کننده مشکلات تبدیل کنند. افزون بر این، کودکان در سنین پایین‌تر چنان در حال افزایش مهارت‌های مغزی‌شان هستند که آن‌ها را بی‌قرار می‌کند. گارنر دراین‌باره می‌گوید: «ما باید این جنبش‌ها را از درون کودکان بیرون بیاوریم».

با همه‌ی این تفاسیر، اگر مدرسه‌ی کودک شما هنوز بر این ایده متمرکز است که کار پشت میزی بیشتر، برابر است با نتایج بهتر، ما در این مقاله راه‌هایی را برای اجرا کردن ورزش‌های محرک مغز و بدن در خانه به شما پیشنهاد می‌دهیم.

زمان مشق نوشتن را فعال کنید

کاترین رامستتر (Cathrine Ramstetter) یکی از نویسندگان برنامه‌ی زنگ تفریح و فعالیت AAP. دراین‌باره می‌گوید:

«در بازه‌های زمانی کوتاه ۵  تا ۱۰ دقیقه‌ای میان هر تکلیف، ورزش، تمرین و حرکت کنید تا ذهن کودکتان پاک شود. از همین امشب آغاز کنید!»

۱. بازی‌های مهارتی ذهنی انجام دهید

حرکت‌های کلاسی: مکللند مگان، متخصص دوره‌های نخستین کودکی در دانشگاه اورگان استیت می‌گوید: «تمرین کردن خویشتن‌داری از طریق بازی‌های فعال که باعث می‌شود کودکان توقف کنند، فکر کنند و دوباره بازی کنند، باعث می‌شود که بتوانند در کلاس بهتر فعالیت کنند.»

در خانه: بازی استوپ رقص را امتحان کنید! کودکان با موسیقی سریع،تند می‌رقصند و با موسیقی آرام‌بخش، آرام می‌رقصند و هنگامی که موسیقی متوقف می‌شود می‌ایستند. همچنین می‌توانید از کودکان بخواهید شبیه به یک شخصیت کند شوند؛ مانند یک زن پیر و سپس مسابقه بدهند. کسی که با تند و کند شدن موزیک همچنان شبیه شخصیت حرکت و رفتار کند، برنده است.

۲. برقصید

فعالیت کلاسی: در مدرسه «رد هاوک» در کلاس ورزش تنیا پیل، معلم تمرینات فیزیکی کودکان، با یک آهنگ مشهور بدن کودکان را به حرکت وامی‌دارد. سایر معلم‌ها در مدرسه، مانند ساونا، اغلب از یک ویدئوی یوتیوب برای به رقص درآوردن بچه‌ها استفاده می کن پیل دراین‌باره می‌گوید: «ما سعی می‌کنیم که حرکات بدنی برای کودکان را جالب باشد و آنان را مشغول کند تا  کودکان تجربه‌ی مثبتی از این کار داشته باشند.»

در خانه: رقص‌های بامزه و خاص انجام دهید. به عقیده‌ی پیل: «هدف تحریک کردن مغز کودکان و آماده کردن آن‌ها برای یاد گرفتن است.»

۳. راه بروید و حرف بزنید

فعالیت‌های کلاسی: پس از یک درس، دانش آموزان ساونا همراه یک نفر دیگر درحالی‌که درسی را که همان لحظه آموخته‌اند، خلاصه ‌می‌کنند، به سوی سالن مدرسه می‌روند و بازمی‌گردند. ساونا می‌گوید: «کودکان اگر بتوانند بدنشان را تکان بدهند، اکسیژن به مغزشان برسد و از یکدیگر ایده بگیرند، بیشتر توانایی نگه‌داری مطالب را در ذهن خود دارند.»

در خانه: یک پیاده‌روی کوتاه یا دوچرخه‌سواری در اطراف محله با کودکتان داشته باشید. در همین حال از او بخواهید راجع به موضوع ریاضی یا فصل علومی که تازه خوانده است، برای شما صحبت کند.

۴. با واژه‌ها بازی کنید

فعالیت‌های کلاسی: معلمی به نام کلیر انگر که معلم خواندن کودکان است، برنامه‌ای را درس می‌دهد که در آن حیوانات را با حرکت‌های بدن و واژه‌ها پیوند می‌دهد. انگر دراین‌باره توضیح می‌دهد که: «کودکان وانمود می‌کنند که بازوشان خرطوم است و می‌گویند: «فیلی فیله می‌گه: ف ف ف!» آن‌ها صدا را می‌شنوند، عکس را می‌بینند و آن را نمایش می‌دهند؛ این‌گونه مغز آن‌ها اتصالات مختلفی برقرار می‌کند که برایشان بسیار سودمند است.»

در خانه: در خانه حرکت‌هایی مخصوص به خود را بسازید. با یک کار ساده آغاز کنید: از کودک پیش‌دبستانی خود بخواهید که اسم خود را با حرکات بدنش هجی کند.

۵. مسیر طولانی‌تر را انتخاب کنید

فعالیت‌های کلاسی: لیون‌برگر می‌گوید: در بعضی از مدرسه‌های شیکاگو، کودکان راه طولانی را برای ناهار می‌پیمایند؛ از پله‌ها بالا و پایین می‌روند تا به کافه تریا برسند.

در خانه: اگر کودک شما نیاز به یک میان‌وعده دارد یا هنگام درس می‌خواهد از دستشویی استفاده کند؛ او را به یک چالش دعوت کنید. از او بخواهید که بلندترین راه را با چند دور بیشتر انتخاب کند. دقیقه‌های بیشتری که صرف حرکت می‌شوند، یک وقفه‌ی ذهنی برای او هستند که نتیجه‌اش را وقتی دوباره به سرکار بازگشت نشان می‌دهد.

۶. آن‌ها را وادار کنید به بدن‌شان کش‌وقوس دادن بدهند!

فعالیت‌های کلاسی:کودکان حتما نباید به اطراف بپرند تا مغزشان فعال شود. جنیفر کوهن هارپر، معلم یوگا در مدرسه‌ای در نیویورک می‌گوید: معلمان بر این باورند که شاگردانشان در روزهایی که یوگا دارند بسیار آرام‌تر و متمرکزتر هستند. کودکان نیز می‌گویند که در روزهایی که یوگا دارند بهتر می‌خوابند؛ نکته‌ای خیلی مثبت در جهت یادگیری.»

در خانه: کوهن هارپر می‌گوید: «کشش‌های کودک-دوستانه انجام دهید؛ مانند حرکت جنگجو یا حرکت درخت: این حرکت‌ها به کودکان امکان متمرکز شدن را می‌دهد. (درباره حرکت‌های مختلف یوگا بیشتر مطالعه کنید)»

۷. حلقه را بشکنید!

فعالیت‌های کلاسی: در مدرسه‌های دولتی شیکاگو هنگامی که هوا بد است و امکان خروج از مدرسه وجود ندارد، کودکان زنگ تفریح و فعالیت خود را در فضای داخلی مدرسه شامل راهرو سالن ورودی و اطراف آن می‌گذرانند که هر قسمت سالن به تمرین یک سری حرکت و ورزش خاص اختصاص داده شده است.

در خانه: هر اتاقی را به یک حیوان و حرکت‌های بدنی مختص او اختصاص دهید. برای نمونه تصویری از خرگوش در اتاق پذیرایی داشته باشید و از کودکان بخواهید که مانند آن بپرند.کودکان با سن بالاتر می‌توانند حرکت‌های بدنی ورزشکاران را تقلید کنند؛ از آن‌ها بخواهید ادای ورزشکاران مختلف را درآورند.

- دو راه آسان برای به وجود آوردن تغییر در مدرسه

• یک خیریه در مدرسه راه بیندازید و به کمک آن، اسباب‌بازی و وسایلی بخرید که با آن‌ها می‌توانید حرکت‌های بدنی بیشتر و فعال‌تری را انجام دهید؛ مانند توپ یا طناب.
 
• با مربی ورزش برنامه‌ی گفت‌وگو بگذارید: یک استاد تربیت فیزیکی در دانشگاه کنتاچی بر این عقیده است که مشورت با مربیان ورزش بسیار مفید است. مربیان ورزش می‌توانند هم‌پیمانان شما برای تدوین کردن یک برنامه‌ی حرکتی در خانه باشند.

شش مزیت ورزش کردن

• مغزها را می‌سازد: فعالیت کردن، رشد سلول‌های جدید مغزی و رابطه‌ی میان آن‌ها را تحریک می‌کند.
 
• به کودکان کمک می‌کند که تمرکز کنند: تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که پیش از امتحان به مدت بیست دقیقه ورزش می‌کنند، کم‌تر دچار حواس‌پرتی می‌شوند و نتیجه‌ی بهتری دریافت می‌کنند.
 
• فکر کردن را سرعت می‌بخشد: تحقیقات نشان می‌دهد که پیش‌دبستانی‌هایی که دو روز در هفته به مدت ۸ هفته روزی ۳۵ دقیقه ورزش می‌کردند، سریع‌تر عمل می‌کردند، سریع‌تر واکنش نشان می‌دادند و در امتحانات دقیق‌تر بودند.
 
• حافظه را تقویت می‌کند: کودکان لاغرتر، حافظه‌ی عادتی بهتری دارند و در به یاد آوردن و ارتباط برقرار کردن میان قسمت های مختلف اطلاعات بهتر هستند؛ مهارتی که برای خوب امتحان دادن احتیاج دارند.
 
• استرس را کم می‌کند: تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که ورزش می‌کنند، می‌توانند با استرس‌های هرروزه‌ی مدرسه، بهتر کنار بیایند.
 
• به کودکان چاق اجازه‌ی موفق شدن را می‌دهد: کودکان چاق با یک مانع اساسی روبه‌رو هستند: احتمال بیش‌تری برای آن‌ها وجود دارد که یک مقطع تحصیلی را تکرار کنند و دچار ADHD یا ناتوانایی در یادگیری بشوند. افزون بر این، اعتمادبه‌نفس پایین می‌تواند موقعیت را بدتر هم بکند. فعالیت بیش‌تر در طول روز می‌تواند میزان چربی را کاهش دهد و کارایی را بالا ببرد.

آرنه دانکن: زنگ تفریح و فعالیت، یک ضربه‌ی کارساز

آرنه دانکن، منشی آموزش، درباره ضرورت انجام فعالیت‌های فیزیکی می‌گوید:

• بسیار ساده است: کودکان احتیاج دارند که حرکت کنند

«شما را با سه دلیل برای نیاز کودکان به حرکت، آشنا خواهم کرد: دلیل نخست: به صورت واضح، مبارزه با اضافه‌وزن است. هزاران تحقیق مبنی بر وجود رابطه بین فعالیت فیزیکی و دست آوردهای آکادمیک انجام شده است. برخی از مردم دوست دارند بگویند ما وقت نداریم؛ ما باید میان دو چیز یکی را انتخاب کنیم؛ اما این اشتباه است. افزون بر این، مهارت‌های غیرشناختی که هنگام بازی کردن به دست می‌آورید، شگرف هستند؛ مانند مزایای اجتماعی، مهارت چگونگی مذاکره‌ی درست در جامعه، شکست خوردن و درس گرفتن از شکست. وقتی که در کودکی می‌دویدم و میزان کمی انرژی تخلیه می‌کردم، می‌توانستم بنشینم و بیشتر تمرکز کنم و چیزی که برای من صادق بود پس برای میلیون‌ها کودک در سراسر کشور هم صادق خواهد بود.»

• خانواده‌ها! از قدرتتان استفاده کنید!

«خانواده‌ها باید برخیزند. از مدرسه‌تان بپرسید: مکان‌های امنی برای بازی کردن وجود دارد؟ آیا برای هوای نامناسب فضایی برای زنگ تفریح و فعالیت در داخل ساختمان مدرسه در نظر گرفته‌اند؟ سپس با معلم‌ها و مسئولان برای به وجود آوردن چنین موقعیت‌هایی همکاری کنید.»

• از مسئولان مدرسه بخواهید که به بازی کردن و زنگ تفریح و فعالیت ارزش زیادی بدهند

«ما به خواندن ارزش می‌نهیم، به نوشتن، به ریاضی؛ بسیار هم مهم هست که برای آن‌ها ارزش قائل باشیم؛ اما من فکر می‌کنم که ما باید به فعالیت‌های بدنی و بازی هم ارزش بنهیم. وقتی برای چیزی ارزش قائل باشیم؛ وقتی صدای خانواده‌ها شنیده بشود، می‌توان انتظار داشت چیزهای خوبی به وقوع بپیوندد.»

در ارتباط با این مقاله بخوانید:

هر چه بیشتر می‌گذرد، خانواده‌های بیشتری معترض به آن دسته از سیاست‌های مدرسه هستند که بر اساس آن‌ها آموزگاران و مدیران به خود اجازه می‌دهند برای تنبیه رفتار غلط دانش‌آموزان، زنگ تفریح و فعالیتشان را از آن‌ها بگیرند. تخلف‌های معمول دانش‌آموزان مانند دیر آمدن، شلوغ کردن در کلاس و کامل نکردن مشق که رفتارهای روزمره یک کودک است و در نهایت به روزهای بسیاری منتهی می‌شود که دانش‌آموزان از داشتن زنگ تفریح و فعالیت بیرون از کلاس، منع می‌شوند.

کودکان به زنگ تفریح و فعالیت نیاز دارند. فعالیت فیزیکی و بازی در زنگ تفریح، در تمامی بخش‌های رشد کودک تاثیرگذار است -رشد فیزیکی و همچنین رشد اجتماعی، احساسی و عقلی. در ادامه هفت دلیل بر این شرط بیان می‌شود که اگر می‌خواهیم کودکانمان موفق شوند، زنگ تفریح و فعالیت نباید از آن‌ها گرفته شود.

هفت دلیل بر ضرورت اختصاص زمانی به زنگ تفریح و فعالیت

۱. زنگ تفریح برای همه افراد سودمند است. تحقیقی که به اواخر سال‌های ۱۸۰۰ بازمی‌گردد نشان می‌دهد که مردم هنگامی که انرژی‌هایشان به جای آنکه متمرکز شود، تقسیم می‌شود، بهتر و سریع‌تر یاد می‌گیرند. این جمله به این معنی است که هر کاری با فاصله انجام شود نسبت به کاری که در بازه زمانی طولانی به صورت پیوسته انجام شود، مفیدتر خواهد بود؛ چراکه کودکان در سن پایین‌تر نمی‌توانند اطلاعات را به اندازه کودکان با سن بالاتر تجزیه و تحلیل کنند؛ بنابراین کودکان (به دلیل نابالغ بودن سیستم عصبی‌شان و عدم داشتن تجربه) بیشترین سود را از داشتن زنگ تفریح و فعالیت می‌برند.

۲. زنگ تفریح و فعالیت، تمرکز را افزایش می‌دهد. دکتر اولگا جرت، همراه همکارانش در دانشگاه ایالت جورجیا در بخش تربیت نخستین کودکان، مدرسه شهری‌ای را زیر نظر داشتند که سیاست زنگ تفریح و فعالیت را در برنامه نداشت. آن‌ها اجازه گرفتند برای دو کلاس در پایه چهارم، یک روز در هفته زنگ تفریح و فعالیت در نظر بگیرند تا بتوانند رفتار کودکان را در یک روز با زنگ تفریح در مقایسه با روزی دیگر بدون آن مشاهده کنند. نتیجه‌ها نشان داد که هر ۴۳ کودک در روزی که زنگ تفریح و فعالیت داشتند تمرکز بیشتری داشتند و کم‌تر بی‌قرار بودند. ۶۰ درصد کودکان نیز که پنج کودک با مشکل کمبود توجه را نیز در برمی‌گرفت، در روزی که زنگ تفریح و فعالیت داشتند بیشتر کار کردند و کم‌تر بی‌قراری می‌کردند.

۳. نور طبیعی باعث سلامتی می‌شود. نور خورشید غده صنوبری را تهییج می‌کند. غده صنوبری قسمتی از مغز است که ساعت زیستی را تنظیم می‌کند. این غده برای سیستم ایمنی بسیار حیاتی است و به سادگی باعث می‌شود که ما حس بهتری داشته باشیم. نور بیرونی هم‌چنین باعث ایجاد ویتامین D می‌شود که بر اساس شرح بسیاری از پژوهش‌ها منجر به افزایش یادگیری آکادمیک و تولید می‌شود.

۴. زنگ تفریح و فعالیت استرس را کم می‌کند. انجمن جهانی آموزش کودکان، یک بازی بدون ساختار را برای کاهش تنش پیشنهاد می‌کند؛ چراکه استرس، تاثیر منفی بر یادگیری و سلامت دارد. برای بسیاری از کودکان، به ویژه کودکان بیش‌فعال، زنگ تفریح، موقعیتی است که به وسیله آن بتوانند انرژی‌شان را در راهی سالم و مناسب تخلیه کنند. در فضای بیرون، کودکان می-توانند رفتارهای پرسروصدا، شلوغ و خشنی را انجام بدهند که در فضای داخلی غیرقابل قبول است و به این دلیل که زنگ تفریح و فعالیت زمانی است که کودکان فارغ از ساختارهای سازمانی و انتظارات دیگران هستند، این امکان را پیدا می‌کنند که دنیای خودشان را در اختیار بگیرند؛ موقعیتی کمیاب در زندگی آنان.

۵. زنگ تفریح و فعالیت، مهارت‌های جمعی را افزایش می‌دهد. این زمان، ممکن است تنها ساعتی در روز باشد که کودکان می‌توانند حضور در جمع و ارتباط داشتن با دیگران را تجربه کنند. کودکان در سن پایین‌تر در بازی‌های محله و با کودکان همسایه شرکت نمی‌کنند؛ بنابراین وقتی مدرسه به پایان می‌رسد، ممکن است برای آن‌ها شانس کمی برای رشد جمعی طبیعی و بدون ساختار وجود داشته باشد. همچنین کودکان در کلاس تشویق نمی‌شوند که گفت‌وگو کنند؛ بلکه بیش‌تر از آن‌ها انتظار می‌رود که ساکت باشند و تایید کنند. برخی از مدرسه‌ها حتی تا این حد پیش می‌روند که کودکان را از صحبت کردن هنگام ناهار هم بازمی‌دارند. چگونه کودکی با موقعیت‌هایی چنین کم برای اجتماعی شدن و گفت‌و‌گو کردن می‌تواند در آینده به عنوان یک بالغ در هماهنگی با دیگران زندگی و کار کند؟ کی، کجا و چگونه آن‌ها را فرامی‌گیرد؟

۶. ورزش کردن فعالیتی سالم است. بسیاری از کودکان از چاقی رنج می‌برند و ورزش کردن به تناسب‌ اندام آنان کمک می‌کند؛ اما حتی کودکانی که وزن متناسبی هم دارند از انجام فعالیت فیزیکی سود می‌برند و در حقیقت برای سلامتی بهتر به آن نیاز دارند. فضای بیرونی، بهترین مکان برای کودکان است که کالری بسوزانند، مهارت‌های بیرونی فیزیکی را تمرین و لذت ناب فعالیت بدنی را تجربه کنند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند کودکانی که به طور فیزیکی در مدرسه فعال هستند، احتمال بیش‌تری دارد که در خانه هم فعال باشند و همچنین کودکانی که موقعیت فعال بودن را در طول روز در مدرسه ندارند به تبع در ساعت‌های پس از مدرسه هم آن را جبران نمی‌کنند.

۷. فعالیت‌ها بدنی مغز را تغذیه می‌کنند. به لطف پژوهش‌های پیشرفته مغزی، ما اکنون می‌دانیم که قسمت زیادی از مغز هنگام فعالیت فیزیکی فعال می‌شود. زمانی که فرد مشغول فعالیت بدنی است در مقایسه با زمانی که نشسته است، حرکت، گنجایش و حتی تعداد رگ‌های خونی در مغز افزایش می‌یابد، رساندن اکسیژن، آب و گلوکز به مغز شتابان‌تر می‌شود (غذای مغز) و در نتیجه کارایی مغز افزایش پیدا می‌کند. افزون بر این، پژوهش‌های زیادی نشان داده‌اند کودکانی که به صورت فیزیکی فعال هستند کارایی آکادمیک بهتری هم دارند، نمره‌های بالاتری می‌گیرند و رویکرد بهتری نسبت به مدرسه نشان می‌دهند.

یک دلیل دیگر نیز برای جلوگیری از تنبیه دانش آموزان به وسیله بازداشتن آن‌ها از زنگ تفریح و فعالیت وجود دارد:

این کار کمکی نمی‌کند!

تحقیق‌های تجربی و دلیل‌های بیان‌شده نشان می‌دهد در هر مدرسه‌ای که کودکان از زنگ فعالیت و تفریح باز نگه داشته شده‌اند، نتیجه‌ای نداشته است. چنان‌که اریک جنسن، نویسنده کتاب‌های بسیاری بر پایه یادگیری مغزی، به ما می‌گوید «نشستن بیش‌تر از ۱۰ دقیقه، میزان آگاهی ما را از حس‌های فیزیکی و احساسی‌مان کاهش می‌دهد و منجر به ایجاد فرسودگی می‌شود. این درخواست از کودکان که کم‌تر تکان بخورند و بیش‌تر بنشینند؛ کاملا وارونه عمل می‌کند. پژوهش‌ها و حس‌های طبیعی‌مان به ما می‌گویند که باید برعکس آن را انجام دهیم؛ برای موفق شدن کودکان، زنگ تفریح و فعالیت نباید از آن‌ها گرفته شود.»

در این مقاله به چالش‌ها و راه‌حل‌هایی پرداختیم که ترس از زنگ تفریح برای کودکان به همراه دارد.

اگر از یک کودک ۶ ساله بپرسید چه چیزی را در مدرسه بیشتر از همه دوست دارد، به احتمال زیاد می‌گوید «زنگ تفریح!».

داشتن زنگ تفریح برای کودکان ضروری است چراکه در سلامت و توانایی یادگیری کودک بسیار مفید است. آکادمی امریکایی پزشکان اطفال (American Academy of Pediatrics) می‌گوید «زنگ تفریح برای کودکان استراحتی ضروری در طول روز است که به رشد اجتماعی، احساسی، فیزیکی و شناختی و ... در کودکان کمک می‌کند. تعامل‌های فردی در طول زنگ تفریح مکملی منحصربه‌فرد برای کلاس درس است. مهارت‌هایی که در برقرار کردن ارتباط، مکالمه، همکاری، به‌اشتراک‌گذاری، حل مشکل و کنار آمدن و تحمل کردن کسب می‌شود و تا آخر عمر باقی می‌مانند، نه تنها پایه‌های رشد سلامت هستند بلکه حس و حال کودک را به مدرسه شکل می‌دهند.»

زنگ تفریح برای کودکان ترسناک است!

اما گاهی زنگ تفریح برای کودکان بخشی از روز است که بیشترین اضطراب را در مدرسه برای آنان پدید می‌آورد: ۱۵ تا ۳۰ دقیقه بازی پرهرج و مرج، در احاطه‌ تعداد زیادی کودک پرسر و صدا. همیشه یک کودک هست که هر روز روی یک تاب مشخص می‌نشیند و تا وقتی زنگ کلاس دوباره بخورد همان‌جا می‌ماند؛ آن کودک، پسر من است.

چطور ممکن است از زنگ تفریح خوشش نیاید؟ اینجا ۷ مشکل معمول زنگ تفریح برای کودکان و راه‌حل‌های احتمالی‌اش را بیان می‌کنم.

۱. صدا زیاد است!

من داوطلب وقت ناهار بچه‌ها هستم، بنابراین می‌دانم که حجم صدا کرکننده است. هم داخل کلاس‌ها و هم بیرون، در حیاط. گرچه خوب است یاد بگیریم چگونه باید با صدای زیاد کنار بیاییم، چند راه‌حل برای راحت‌تر کردن این کار وجود دارد:

• اجازه دهید هرکسی که خواست از گوش‌گیر یا هدفون استفاده کند.
 
• یک اتاق ساکت ناهار برای بچه‌های حساس در نظر بگیرید. پسر من یک سال تمام ناهارش را در یک کلاس و در کنار اندک دانش‌آموزان دیگر می‌خورد تا این که کم‌کم به کافه‌تریا منتقل شد.
 
• هفته‌ای یک‌بار و در یک کلاس جداگانه برنامه‌ کسب مهارت اجتماعی ناهار خوردن برگزار کنید.
 
• از پدران و مادران داوطلب بخواهید برای پیدا کردن گزینه‌های بهتر در زنگ تفریح طبق یک زمان‌بندی قبلی به مدرسه بیایند.
 
• یک محیط بیرونی جداگانه برای بازی‌های بی‌سروصدا در نظر بگیرید. مدرسه‌ پسر من یک «بخش هرج‌ومرج» برای انواع بازی و ورزش دارد و یک «بخش سکوت» با چند تاب و محوطه‌ پوشیده از چمن در نظر گرفته است.

۲. نمی‌دانم باید چه کار کنم

زمان بدون نظم و برنامه به پسر من استرس زیادی وارد می‌کند. دبستان محل ما یک باشگاه فعالیت‌های زمان ناهار دارد که در آن هر دانش‌آموز می‌تواند برای هر بار راه رفتن یا دویدن در حیاط یک کارت دریافت کند. این کار باعث می‌شود آن‌ها حس کنند دستاوردی دارند و هم‌زمان از محیط و صحبت با دوستان لذت ببرند.

دانش‌آموزان دیگر می‌توانند فهرستی از کارها در زنگ تفریح داشته باشند. این کارها می‌تواند به صورت روزانه تغییر کند. چند تا نمونه از فعالیت‌های مناسب زنگ تفریح برای کودکان:

• یک ملخ بگیرید و آن را رها کنید.
 
• پنج تا پرنده در حال پرواز را بشمارید.
 
• ۲ نفر پیدا کنید که دوست داشته باشند با شما طناب‌بازی کنند.
 
• بالای سرسره بروید و به پایین سر بخورید.
 
• از یک دوست بخواهید شما را روی تاب هل دهد. بعد شما او را هل دهید.
 
• بعد از زنگ تفریح به معلم خود بگویید فعالیت موردعلاقه‌تان کدام بوده است.

۳. می‌خواهم تنها باشم

این جمله ورد زبان پسر من است. با وجود همه‌ دریافت‌های احساسی و خواسته‌های فکری که در مدرسه وجود دارد، نیاز به تنهایی باید محترم شمرده شود. من به پسرم می‌گویم هیچ اشکالی ندارد آدم بخواهد گاهی تنها باشد؛ اما گاهی وقت‌ها هم لازم است تمرین کند کنار آدم‌ها باشد. به او توضیح می‌دهم که وقت گذراندن با دیگران و تنها بودن، هر دو، مانند ویتامین هستند که تعادلشان باعث می‌شود سلامت بمانیم. گفتاردرمانش او را تشویق می‌کند که نصف زمان زنگ تفریح را در کنار دانش‌آموزان دیگر بگذراند و نصف باقی را در تنهایی به شارژ کردن دوباره باتری‌هایش بپردازد.

۴. احساس ناامنی می‌کنم

حس ناامنی یا پیشینه مورد اذیت و آزار قرار گرفتن از سوی دانش‌آموزان قلدر، ممکن است دلیل ترسناک بودن زنگ تفریح برای کودکان تنها ماندن آنان در طول زنگ تفریح باشد. چند راه برای برطرف کردن این احساس هست:

• اعتمادبه‌نفس را در کودک بالا ببرید تا بتواند حرف خود را بزند. واژه‌های مناسبی را که می‌تواند در شرایط دشوار به کار ببرد به او یاد دهید.
 
• حیاط مدرسه را وارسی کنید تا مطمئن شوید امن است و تمام بخش‌هایش از سوی بزرگ‌سالان کنترل می‌شود.
 
• به همه دانش‌آموزان حل کردن مشکلات و اخلاق جوانمردی را بیاموزید. روانشناس مدرسه، دکتر کنت شور، می‌گوید یک «نیمکت حل مشکل» در مدرسه در نظر بگیرید.
 
• ثابت شده است که پشتیبانی و مداخله رفتار مثبت (Positive Behavior Interventions and Support) قلدرمآبی و دیگر رفتارهای منفی را کاهش می‌دهد و در عین حال رفتارهای حمایت‌کننده و مسئولانه‌ دانش‌آموزان را افزایش می‌دهد. از مدرسه بپرسید آیا انواعی از PBIS را اجرا می‌کنند یا خیر.
 
• وب‌سایت Peaceful Playgrounds دوره‌های آنلاینی درباره‌ بازی‌های مشارکتی و جلوگیری از قلدری برای ناظم‌های مدرسه دارد. آن‌ها شابلون‌های مخصوص آسفالت هم می‌فروشند و به این ترتیب دانش‌آموزان گزینه‌های بیشتری در زنگ تفریح دارند.
 
• وب‌سایت Leader in Me دوره‌های آموزشی شخصیت با استفاده از PBIS برگزار می‌کند. دانش‌آموزان یاد می‌گیرند چگونه فعال باشند و در فعالیت‌های مدرسه شرکت کنند. تنها مزیت این دوره‌های در حال افزایش این است که یک مدرسه با ۵۰۰ دانش‌آموز در یک دوره‌ ۳ ساله باید حدود ۳۰۰ هزار دلار بپردازد.
 
• وب‌سایت Upstander دوره‌های ضدقلدرمآبی برای دانش‌آموزان دبیرستان برگزار می‌کند. از آنجایی که اغلب افراد نه عامل قلدری هستند و نه در معرض قلدری قرار می‌گیرند، این دوره تمرکزش را بر آن‌هایی قرار داده که شاهد قلدری هستند و اکثر دانش‌آموزان را هم تشکیل می‌دهند. آن‌ها ترغیب می‌شوند و آموزش می‌بینند تا جلوی قلدری را بگیرند.

۵. دوست دارم هر روز همان کارهای قبلی را انجام دهم

برنامه منظم و ثابت روزانه بسیار اطمینان‌بخش است تا وقتی که نظمشان از سوی عوامل خارج از کنترل برهم بخورد. مهم است که برنامه منظم را کمی انعطاف‌پذیر در نظر بگیریم تا وابستگی‌اش به شرایط کاهش یابد. راه‌حل دیگر این است که فهرست فعالیت‌ها را در طول هفته تغییر دهیم و بازنویسی کنیم. تغییر هم‌بازی‌ها در زنگ تفریح برای کودکان هم می‌تواند مفید باشد.

۶. نمی‌دانم با چه کسی بازی کنم

پشتیبانی نفربه‌نفر می‌تواند در برنامه آموزشی شخصی (IEP) دانش‌آموز ثبت شود تا باعث ایجاد همراهی و مصاحبت در زنگ تفریح شود. برنامه‌هایی مانند Circle of Friends و LINK نشان داده‌اند که پشتیبانی نفربه‌نفر می‌تواند هم برای شخص حامی و هم برای شخص در حال رشد مفید باشد. من گاه‌گاهی اسم کسانی که پسرم دوست دارد با آن‌ها وقت بگذارند را از او می‌پرسم. به این ترتیب او می‌فهمد که اشخاصی هستند که می‌توانند تنهایی او را پر کنند.

۷. نمی‌دانم چطور با دیگران ارتباط برقرار کنم

بسیاری از دانش‌آموزان، با نیازهای ویژه و بدون نیازهای ویژه، در هنگام شرکت در فعالیت گروه دیگری از دانش‌آموزان، دچار اضطراب می‌شوند. اضطراب و ترس پذیرفته نشدن همه را کم‌وبیش درگیر می‌کند. تمرین کردن گفت‌وگوها و مکالمات از پیش، می‌تواند این ترس را کاهش دهد. پیدا کردن گروهی که پذیرای افراد جدید باشند نیز می‌تواند قدمی در راه درست باشد.

معلم کلاس چهارم پسر من در حیاط می‌ماند تا فعالیت‌های زنگ تفریح برای کودکان ساده‌تر شود؛ تا این که حضور او دیگر ضروری نبود. مشارکت باید به طور مداوم آموزش داده شود، نه این که بگذاریم بچه‌ها خودشان یاد بگیرند. تمرین از قبل می‌تواند اضطراب همه را کاهش دهد و زنگ تفریح را مفرح‌تر کند.